De overheid en de technologische werkelijkheid.

Overheden worden vaak ervaren als te traag, te log en te bureaucratisch. Dat is lastig in een tijd waar snelle respons en aanpassingsvermogen wordt gevraagd. Na de komst van het internet vraagt de disruptieve digitalisering om een radicale transitie van de overheid. Maar wat betekent dat? Waar begin je? Hoe kom je dichterbij burger en bedrijfsleven? In de lezingen over de transitie van de overheid ondernemen we een ontdekkingstocht langs nieuwe mogelijkheden van de digitale wereld.

Nieuwe verhoudingen

Door de connectiviteit van de ‘burger’ ontstaat er een andere verhouding met de omgeving en hoe deze te besturen. De burger is gewend aan real time informatie. Daarnaast is deze, door het hoge serviceniveau van moderne bedrijven, buitengewoon ongeduldig. De connectiviteit biedt omgekeerd de mogelijkheid om verder te komen met burgerparticipatie. Door inwoners onderdeel te maken van het signalering- en besluitvormingsproces op lokaal niveau kunnen kosten bespaard worden, én betrokkenheid vergroot worden. voor echte samenwerking met de burger zijn hiervoor echter ‘on demand’-diensten en transparante overheidsprocedures nodig. Digitalisering en decentralisatie kunnen hier geweldig bij helpen!

Daarbij valt te denken aan apps voor het melden van een verbouwing. Of voor het signaleren van geweld of vervuiling. Of het opzetten van een buurtgemeenschap. Net zo eenvoudig maken als het indienen van een zorgdeclaratie of het opzetten van een Facebookpagina.

Door de inzet van kunstmatige intelligentie voor routinetaken en door het trainen van digitaal vaardige medewerkers, zal de overheid haar tijd kunnen besteden aan de allerbelangrijkste kerntaak: persoonlijke aandacht voor de burger en diens leefomgeving.

Verbinden

Door de persoonlijke verbindingen tussen bestuurders en burger (fysiek en/of virtueel) kan een open verbinding tussen overheid en samenleving ontstaan. Pro-sociaal gedrag van burgers kan worden gestimuleerd door hulp te vragen én ondersteuning te bieden in de buurt en op straat. Slimme toegankelijke apps kunnen voor snellere reactie en feedback zorgen in allerhande situaties. Van ongevallen tot zwerfvuil, van hulp aan verwarde personen tot melding van criminaliteit.

Digitalisering en samenwerken

Digitaliseren van de overheid betekent niet investeren in logge en dure ICT-systemen. De schijnveiligheid van te complexe serviceniveau-overeenkomsten en gesloten op maat gemaakte platformen werkt verlammend. Het alternatief is beter onderscheid te maken tussen een zo ‘lean’ mogelijke kritische infrastructuur, open flexibele platforms en (vaak wisselende) apps. 

Om dit mogelijk te maken, moeten samenwerking met universiteiten en bedrijfsleven verschuiven van de traditionele opdrachtgever -nemer verhouding, naar gedeeld eigenaarschap. Hiervoor is een bestuurlijke ‘easycratische’ cultuur nodig van kortere, flexibelere planning. Wat minder maakbaarheid-cultuur en experimentele samenwerkingsverbanden met burger, onderwijs en het bedrijfsleven zijn essentieel.