DE TOEKOMST VAN DE BOUW
Een traditionelere sector dan de bouw bestaat niet, wordt vaak gezegd. Het lijkt er soms op dat de opleving van de economie de innovatie in de bouw heeft stilgelegd. Toch gaan ook hier de technologische ontwikkelingen snel. In deze lezingen bekijken we niet alleen de mogelijke effecten van o.a. kunstmatige intelligentie en blockchain. Ook de urgentie van schaarsheid van grondstof en locaties (en de alternatieven) zullen de toekomst van de bouw beïnvloeden.
Niet alleen de komst van nieuwe materialen en productieprocessen heeft steeds meer impact op de bouwsector. De veranderende manier van wonen, leren, werken, recreëren en verplaatsen gaat andere eisen stellen aan gebouwen. In het algemeen zullen gebouwen geschikt moeten zijn voor verschillende functies, bijvoorbeeld door het creëren van flexibele ruimtes, maar zeker ook door de toepassing van slimme (deels open) domotica. Bezit en gebruik verschuiven meer en meer naar het service/abonnementsmodel. Hiermee zal men bij ontwerp en bouw terdege rekening moeten houden.
Connectiviteit en duurzaamheid zijn de nieuwe standaard. Door de toenemende kans op cybercriminaliteit is het noodzakelijk vitale gebouwen zelfvoorzienend te ontwikkelen. Energie, beveiliging en connectiviteit zullen redundant moeten zijn zodat de gebouwen ook ‘off the grid’ kunnen functioneren. Door decentralisatie van energie transformatie (de toekomst van energie is overal), zullen gebouwen in toenemende mate in hun eigen energiebehoefte voorzien.
De komst van onder andere lichte maar zeer sterke supermaterialen en 3D- en 4D-printen zal nieuwe, tot nu toe onmogelijk geachte (tijdelijke) constructies mogelijk maken.
Flexibel
Het wordt maatschappelijk gezien steeds minder geaccepteerd om ‘te bouwen voor de leegstand’. Nu de meeste ‘sexy’ leegstaande projecten wel opnieuw zijn ontwikkeld, ligt de uitdaging bij het rendabel maken van de overige leegstand. De nadruk zal nog meer komen te liggen op flexibele inzet. Doordat met vaker in wisselende teams gaat samenwerken zal de behoefte aan multifunctionele, goed bereikbare (al dan niet virtueel) ruimtes doen toenemen. Om de toekomst van de bouw te duurzaam te krijgen moeten we nu andere ontwerp keuzes maken.
Maatwerk
Door de digitalisering van veel werk daalt de vraag naar grote voor eenzijdig werk ingerichte kantoorgebouwen. Een deel van deze gebouwen (in grote steden) krijgt een nieuwe functie voor verticale landbouw, en nieuwe vormen van (VR) recreatie.
Naast maatwerk in woongemeenschappen en de behoefte aan luxueuze woningen, zet ook de trend naar kleiner en flexibeler wonen door. Dat vraagt om nog meer maatwerk. Oude winkelcentra in historische binnensteden veranderen in belevingscentra. Wandelen, beleven en ontmoeten zijn dan belangrijke functies. Renoveren en zelfs terugbrengen in originele staat, verduurzamen en (digitaal) upgraden van panden zal specialistisch werk met zich meebrengen.